Een groeiend aantal mensen in Nederland ervaart pigmentstoornissen, een dermatologische aandoening die de kleur van de huid beïnvloedt. Deze stoornissen manifesteren zich op verschillende manieren, zoals hyperpigmentatie (donkere plekken op de huid na eczeem, acne of ontstekingen), hypopigmentatie (lichtere plekken, zoals bij vitiligo), en donker gekleurde moedervlekken en andere pigmentafwijkingen. In dit artikel bespreken we de verschillende pigmentstoornissen en vertellen we wat je er zelf aan kunt doen.

Het aantal mensen met pigmentstoornissen neemt toe. Hier zijn verschillende redenen voor. Een belangrijke factor is het veranderende gedrag van mensen, waarbij meer tijd in de zon wordt doorgebracht. Dit wordt verergerd door de toegenomen blootstelling aan ultraviolette (UV) straling als gevolg van het dunner worden van de ozonlaag. Daarnaast speelt de demografische verandering een rol: de stijging van het aantal mensen met een donkere huid leidt tot meer gevallen van zowel hypo- als hyperpigmentatie. Veroudering draagt ook bij aan de toename van pigmentstoornissen, aangezien ouderdom vaak gepaard gaat met huidveranderingen zoals ouderdomsvlekken.

Pigmentveranderingen worden vaak gezien bij mensen met een donkere huid, maar pigmentstoornissen kunnen bij alle huidtypen voorkomen. Vitiligo bijvoorbeeld, komt bij alle huidtypen voor, net als moedervlekken, wijnvlekken, aangeboren moedervlekken, ouderdomsvlekken en melasma (donkere vlekken in het gezicht).

De zon speelt een cruciale rol in de vorming van pigment. Wanneer de huid aan zonlicht wordt blootgesteld, produceert deze melanine, een pigment dat de huid beschermt tegen UV-straling. Overmatige blootstelling aan de zon kan echter leiden tot ongewenste pigmentatie. De beste preventieve maatregel tegen pigmentstoornissen is daarom het gebruik van zonnebrandcrème. Door dagelijks een zonnebrandcrème met een hoge SPF te gebruiken, kan de huid worden beschermd tegen schadelijke UV-straling en kan de vorming van nieuwe pigmentvlekken worden voorkomen.

Als er al pigmentvlekken zijn gevormd, zijn er verschillende behandelingsopties om deze te verminderen. Het gebruik van serums die speciaal zijn ontworpen om pigmentvlekken aan te pakken, kunnen effectief zijn. Een van de actieve ingrediënten die helpt bij het verminderen van melanineproductie is thiamidol. Thiamidol, dat onder andere wordt gebruikt in producten van Eucerin, werkt door de productie van melanine te verminderen, wat resulteert in een egalere huidskleur en vermindering van bestaande pigmentvlekken. Eucerin heeft een speciale lijn met anti-pigment producten die kunnen bijdragen aan het verminderen van pigmentvlekken.

La Roche Posay heeft een nieuwe lijn toegevoegd aan het assortiment, namelijk de Mela lijn. In deze lijn zit het La Roche Posay Mela B3 serum wat ervoor zorgt dat pigmentvorming minder wordt. Dit komt door een nieuw ingrediënt: melasyl. Dit onderschept overtollig melanine voordat deze zichtbaar wordt op de huid. 

Hyperpigmentatie kan ook worden behandeld met chemische peelings, lasertherapie of microdermabrasie, procedures die de bovenste lagen van de huid verwijderen en de groei van nieuwe, gelijkmatig gepigmenteerde huid stimuleren. Het is echter belangrijk om deze behandelingen onder begeleiding van een dermatoloog te laten uitvoeren om mogelijke bijwerkingen en complicaties te voorkomen.

Vaak verdwijnen pigmentvlekken vanzelf, maar in sommige gevallen worden medicijnen of behandelingen gebruikt om ze te verminderen. Het is vaak het beste om het natuurlijke resultaat af te wachten en breedspectrum zonnebrandcrème te gebruiken, of camouflage kan een optie zijn. We zien bijvoorbeeld dat tretinoïne vaak wordt gebruikt in de dermatologische praktijk. Bij het gebruik van dit soort medicijnen is het essentieel om altijd zonnebrandcrème te gebruiken, omdat ze de huid extra kwetsbaar maken voor zonlicht, wat de kans op nieuwe pigmentvorming vergroot.

Vitiligo, een vorm van hypopigmentatie, is een aandoening waarbij de huid zijn natuurlijke pigment verliest en witte vlekken vormt. Hoewel de exacte oorzaak van vitiligo onbekend is, wordt aangenomen dat het een auto-immuunziekte is. Behandelingsopties voor vitiligo zijn onder andere lichttherapie, topische corticosteroïden en, in sommige gevallen, chirurgische ingrepen zoals huidtransplantaties. Deze behandelingen kunnen helpen om de pigmentproductie in de aangetaste gebieden te herstellen. Dit is helaas niet altijd gegeven, soms helpen de behandelingen niet.

Ochtendroutine:

• Cleanser: Gebruik een milde, niet-irriterende reiniger om de huid schoon te maken.
• Serum: Breng een serum aan dat actieve ingrediënten bevat zoals vitamine C of niacinamide om de huid te verhelderen en de pigmentvlekken te verminderen.
• Zonnebrand: Gebruik een breedspectrum zonnebrandcrème met SPF 30 of hoger om de huid te beschermen tegen schadelijke UV-stralen en verdere pigmentvorming te voorkomen.

Avondroutine:

• Cleanser: Gebruik dezelfde milde reiniger om make-up en onzuiverheden van de dag te verwijderen.
• Serum: Breng opnieuw een verhelderend serum aan om de effectiviteit te vergroten.
• Geneesmiddel: Gebruik 's avonds een voorgeschreven medicijn zoals tretinoïne om de huidvernieuwing te stimuleren en pigmentvlekken te verminderen.
• Moisturizer: Hydrateer de huid goed na het aanbrengen van het geneesmiddel om droogheid en irritatie te voorkomen.

Aanvullende behandelingen:

• Glycolzuurpeelingen: Af en toe te gebruiken om de huidtextuur te verbeteren (niet geschikt voor gepigmenteerde huidtypen).
• Laserbehandelingen: Zoals de Q-switched Ruby-laser of fractionele resurfacing voor hardnekkige pigmentvlekken.
• Camouflage: Indien nodig, om bestaande pigmentvlekken tijdelijk te verbergen.