Rosacea is een veelvoorkomende, chronische huidaandoening die het gezicht aantast. Het meest kenmerkende symptoom is de opvallende roodheid van de wangen en neus, vandaar de naam die letterlijk 'rood als een roos' betekent. De belangrijkste kenmerken van rosacea zijn roodheid, kleine uitgezette bloedvaatjes (couperose), bultjes (papels) en puistjes (pustels). De aandoening kan lijken op acne, maar komt meestal voor na het 30e levensjaar, vooral bij vrouwen van middelbare leeftijd. Hoewel mannen minder vaak worden getroffen, kunnen zij ernstigere symptomen ontwikkelen, zoals rhinophyma, wat een verdikking van de neus is. Hoewel rosacea een hardnekkige aandoening is die steeds weer kan terugkomen, bedreigt het de algemene gezondheid niet. De meeste patiënten zoeken medische hulp vanwege de cosmetisch storende effecten van de aandoening. In dit artikel vertellen we je er alles over. 

De exacte oorzaak van rosacea is onbekend, maar verschillende factoren kunnen de symptomen verergeren, zoals warmte, zonlicht, bepaalde cosmetica en huidverzorgingsproducten. Ook geneesmiddelen die corticosteroïden bevatten kunnen rosacea veroorzaken of verergeren, zowel bij inwendig gebruik als bij toepassing op de huid. Hoewel voeding geen directe oorzaak is, kunnen alcohol en sterk gekruid voedsel tijdelijke roodheid verergeren. Hieronder nog een aantal factoren die meespelen:

1. Geneesmiddelen: Vaatverwijdende middelen en corticosteroïden kunnen rosacea verergeren. Langdurig gebruik van corticosteroïden kan leiden tot een situatie waarin de roodheid aanvankelijk vermindert, maar later in hevigere mate terugkeert, wat de patiënt ertoe kan aanzetten om steeds sterkere middelen te gebruiken.
2. Klimaat en overgevoeligheid: Klimaatomstandigheden kunnen de ernst van rosacea beïnvloeden. Sommige patiënten ervaren verbetering in de zomer, terwijl anderen juist slechter reageren op zonlicht. Overgevoeligheid voor crèmes, lotions en shampoos kan ook bijdragen aan de verergering van rosacea, doordat de ontstoken huid pijnlijk en branderig aanvoelt.
3. Psychische factoren: De zichtbare symptomen van rosacea kunnen leiden tot onzekerheid en vermijding van sociale contacten, wat in ernstige gevallen kan leiden tot depressieve stemmingen. Deze psychische problemen zijn een gevolg van de huidproblemen en niet de oorzaak ervan.

Rosacea ontstaat meestal rond het 30e levensjaar en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, vooral bij mensen met een lichte huid. De symptomen zijn voornamelijk gelokaliseerd op de neus, wangen, voorhoofd en kin. De belangrijkste kenmerken zijn blozen, blijvende roodheid, bultjes, puistjes en uitgezette bloedvaatjes. Blozen kan worden uitgelokt door emoties, warmte, zonlicht, hete dranken, alcohol en gekruid voedsel.

Minder vaak kunnen zwellingen van de huid optreden, veroorzaakt door vochtophoping (oedeem) of door toename van bindweefsel, zoals bij rhinophyma. Ongeveer de helft van de mensen met rosacea heeft ook oogafwijkingen, zoals ontstekingen van de oogleden en het hoornvlies.

De diagnose rosacea wordt meestal gesteld door een arts op basis van uitwendige inspectie van de huid. Soms is een huidbiopt nodig voor microscopisch weefselonderzoek om andere aandoeningen uit te sluiten.

Rosacea is doorgaans goed te behandelen, maar zelden definitief te genezen. Behandeling omvat meestal uitwendige therapie met crèmes of gels, zoals ivermectine. Bij ernstigere gevallen worden tabletten voorgeschreven, zoals doxycycline of minocycline. Verwijde bloedvaatjes kunnen worden behandeld met elektrische naaldjes of lasertherapie. Rhinophyma kan worden behandeld met plastische chirurgie of andere methoden.

Het vermijden van factoren die rosacea verergeren, zoals warmte, zonlicht, alcohol en gekruid voedsel, kan helpen de symptomen te verminderen. Het gebruik van camouflerende cosmetica kan ook nuttig zijn. Hoewel rosacea geen ernstige ziekte is, kunnen de symptomen cosmetisch storend zijn en het zelfvertrouwen beïnvloeden.  Daarnaast kan een milde reiniging ook effectief zijn, zoals de La Roche Posay Rosaliac micellair reinigingsgel, wat speciaal is ontwikkeld voor mensen met rosacea. Ook is het belangrijk om alles te vermijden wat de huid kan irriteren, zoals alcoholische cleansers, peelings en zeep. 

Nog iets wat je zelf kunt doen is een zonnebrandcrème met UVA-bescherming gebruiken. UVA-stralen kunnen de huid beschadigen en ontstekingen verergeren, wat bijdraagt aan de roodheid en irritatie die kenmerkend zijn voor rosacea. Daarom is het belangrijk om een zonnebrandcrème te kiezen die niet alleen beschermt tegen UVB-stralen maar ook tegen UVA-stralen. Kijk bij het kiezen van een zonnebrandcrème naar het logo op de verpakking dat aangeeft dat de crème specifiek bescherming biedt tegen UVA-stralen. Deze bescherming helpt de huid te kalmeren en voorkomt dat de symptomen van rosacea verergeren door blootstelling aan de zon.